اختلالات سازگاري گروهي از بيماري‌هاي رواني هستند كه به دنبال يك رويداد استرس‌زا مانند جدايي يا از دست دادن شغل ايجاد مي‌شوند. همان‌طور كه از نامشان پيداست فرد توانايي لازم براي سازگاري با اين شرايط را ندارد. اختلالات سازگاري كه اختلالات انطباقي نيز ناميده مي‌شوند، ظرف مدت 3 ماه از شروع رويداد استرس‌زا ايجادشده و مشكلاتي را در شرايط روحي و توانايي فرد ايجاد خواهند كرد. اگرچه در بسياري از مواقع نهايتاً 6 ماه پس از پايان يافتن عامل استرس‌زا اختلالات سازگاري نيز از بين خواهند رفت بااين‌حال وجود اين اختلال به اين معناست كه فرد در كنار آمدن با يك موضوع يا توانايي حل‌مسئله ناتوان است؛ همچنين بي‌توجهي به اختلالات سازگاري مي‌تواند باعث بروز مشكلات جدي‌تري مانند افسردگي يا اضطراب براي فرد شود. پس درصورتي‌كه شما يا هر يك از اطرافيان‌تان با اين مشكل مواجه شده مشاوره استرس دريافت كنيد.

منبع: اختلالات سازگاري

اختلالات سازگاري

اختلالات سازگاري كه به آن‌ها مشكلات يا اختلالات انطباقي نيز گفته مي‌شود پاسخ‌هاي هيجاني يا رفتاري نامناسب به استرس يا مشكلي هستند كه در زندگي فرد رخ داده است. اين پاسخ‌ها ظرف مدت سه ماه پس از شروع رويداد استرس‌زا اتفاق افتاده و در بسياري از مواقع ظرف شش ماه پس از پايان يافتن بحران خاتمه پيدا مي‌كنند.

اگرچه همه ما در رويارويي با اضطراب‌ها تا حدودي دچار مشكل خواهيم شد بااين‌حال آنچه در اختلالات سازگاري ديده مي‌شود اين است كه شدت علائم و نشانه‌هاي فرد با وضعيت موجود سازگاري ندارد و يا گذشت زمان باعث بهتر شدن فرد و تلاش براي حل مسئله نخواهد شد. براي آشنايي با ساير انواع اختلالات اضطرابي كليك كنيد.

نشانه هاي اختلالات سازگاري

اختلالات سازگاري انواع مختلفي دارند و نشانه‌هاي اين بيماري بسته به نوع اختلالي كه فرد تجربه مي‌كند متفاوت خواهد بود. ازجمله انواع اختلالات سازگاري و نشانه‌هاي هريك از آن‌ها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

اختلالات سازگاري همراه با خلق افسرده

در اين شرايط فرد به دنبال وقوع رويداد استرس‌زا دچار احساس غم و افسردگي مي‌شود. نشانه‌هاي اين افراد اگرچه به ‌شدت اختلال افسردگي نيست بااين‌حال آن‌ها تقريباً همان علائم را تجربه مي‌كنند. احساس غم، يأس و بي‌انگيزگي ازجمله نشانه‌هاي اين گروه از اختلالات سازگاري است.

اختلالات سازگاري همراه با نشانه‌هاي اضطرابي

در اين حالت فرد اضطراب و بي‌قراري را تجربه خواهد كرد. تحريك‌پذيري، احساس دل‌شوره، بروز علائم جسماني مانند سردرد يا حالت تهوع و همين‌طور منتظر يك پيشامد بد بودن ازجمله نشانه‌هايي است كه افراد داراي اختلالات سازگاري همراه با علائم اضطرابي تجربه مي‌كنند.

تركيبي از نشانه‌هاي افسردگي و اضطراب

بروز بحران و رويدادهاي استرس‌زا در برخي افراد باعث مي‌شود تا آن‌ها نشانه‌هاي افسردگي و اضطراب را در كنار يكديگر تجربه كنند. آن‌ها ممكن است درعين‌حال كه احساس يأس و نااميدي مي‌كنند تحريك‌پذير بوده و در روابط اجتماعي خود دچار مشكل شوند.

اختلالات سازگاري همراه با مشكلات سلوك

در اين حالت فرد به دليل ناتواني در پذيرش شرايط جديد دچار مشكلات رفتاري مي‌شود. انجام رفتارهاي غيراخلاقي يا نامتناسب با فرهنگ و جايگاه فرد ازجمله نشانه‌هايي است كه در اين بيماران ديده مي‌شود.

اختلالات سازگاري همراه با مشكلات هيجاني و رفتاري

در اين دسته از بيماران اختلالات سازگاري علاوه بر اينكه باعث بروز اضطراب و افسردگي مي‌شود نشانه‌هاي رفتاري را نيز به همراه خواهد داشت. به عبارتي مي‌توانيم اين گروه از بيماران را داراي شديدترين وضعيت اختلالات سازگاري بدانيم.

انواع اختلالات سازگاري

روانشناسان اختلالات سازگاري را بسته به اينكه براي چه مدت در شخص باقي بماند به دودسته حاد و مزمن تقسيم مي‌كنند.

اختلالات سازگاري حاد

درصورتي‌كه فرد پس از گذشت حداكثر 6 ماه از شروع نشانه‌ها بهبود پيدا كند، اختلال سازگاري وي از نوع حاد خواهد بود. عواملي نظير سيستم حمايتي مناسب در اطراف فرد يا سلامت روان پيش از درگيري با اين مشكل ازجمله موضوعاتي هستند كه به فرد براي رها شدن از اين اختلال كمك مي‌كنند.

اختلالات سازگاري مزمن

درصورتي‌كه پس از گذشت 6 ماه، نشانه‌ها همچنان در فرد باقي مانده باشد، وي دچار اختلال سازگاري از نوع مزمن است. در اين شرايط اگرچه شدت علائم كمتر از حالت قبل است بااين‌حال نشانه‌ها براي طولاني‌مدت در فرد باقي مي‌ماند. مشكلات شخصيتي، بحران‌هاي پياپي در زندگي، ابتلا به بيماري‌هاي روحي و همين‌طور نبود سيستم حمايت اجتماعي مناسب ازجمله عوامل خطري هستند كه مي‌تواند بهبود يافتن اختلالات سازگاري را تحت تأثير خود قرار دهد.

دلايل ايجاد اختلالات سازگاري

همان‌طور كه گفته شد اختلالات سازگاري در پي بروز يك رويداد استرس‌زا در زندگي فرد ايجاد مي‌شوند كه براي فرد بسيار تنش‌زا بوده و او احساس مي‌كند توانايي كنار آمدن يا مقابله با اين شرايط را ندارد. به همين خاطر دلايل بروز اختلالات سازگاري مي‌تواند به‌اندازه تفاوت شخصيت انسان‌ها متفاوت باشد درعين‌حال برخي اتفاقات با احتمال بيشتر و در افراد بيشتري باعث بروز اين بيماري مي‌شوند كه در ادامه به آن‌ها اشاره خواهيم كرد. درصورتي‌كه هريك از اين مسائل در زندگي شما يا هر يك از نزديكانتان اتفاق افتاده بهتر است براي پيشگيري از بروز اختلال سازگاري و همين‌طور كنار آمدن بهتر با شرايط پيش‌آمده از يك روانشناس كمك بگيريد.

• فوت عزيزان
• طلاق يا پايان يك رابطه احساسي
• از دست دادن شغل
• شكست در يك آزمون مهم
• بروز بلاياي طبيعي يا انساني
• تجاوز

براي آشنايي بيشتر با اختلالات مربوط به سانحه كليك كنيد.

پيامدهاي اختلالات سازگاري

شايد در ذهن بسياري از افراد اين سؤال پيش بيايد كه اختلال سازگاري موضوع خاصي نيست و يكي از پيامدهاي طبيعي بروز بحران در زندگي هر فرد است. بااين‌حال همان‌طور كه گفته شد اين اختلال به لحاظ شدت و يا طول مدتي كه در فرد باقي مي‌ماند با يك واكنش طبيعي متفاوت خواهد بود. به همين خاطر بهتر است توجه كافي را نسبت به درمان اين اختلال داشته باشيد. بي‌توجهي به درمان اختلالات سازگاري مي‌تواند باعث بروز مشكلات زير شود:

ابتلا به بيماري‌هاي روحي

فشار روحي شديدي كه بيماران مبتلا به اختلالات سازگاري تجربه مي‌كنند، گاهي اوقات باعث مي‌شود تا اين اختلال به بيماري‌هاي روحي جدي‌تري نظير افسردگي يا انواع بيماري‌هاي اضطرابي تبديل شود. اين احتمال به‌ويژه در نوع مزمن اختلال سازگاري افزايش پيدا مي‌كند.

بروز مشكلات جسمي

روانشناسان معتقدند سلامت جسم و روان فرد دو موضوع مرتبط با يكديگر است و هر يك از آن‌ها از ديگري تأثير مي‌پذيرد. اضطراب با افزايش سطح كورتيزول در خون و همين‌طور كاهش سطح ايمني بدن مي‌تواند فرد را در برابر بسياري از بيماري‌هاي جسمي آسيب‌پذير كند.

ناتواني در حل مسئله

مشكلات و دشواري‌هايي كه در زندگي فرد ايجاد مي‌شود نياز به تفكر كارآمد براي حل مسئله و تصميم‌گيري راجع به شرايط پيش‌آمده دارد. اين درحاليست كه ابتلا به اختلالات سازگاري مشكلاتي را براي فرد ايجاد كرده و توانايي تفكر سازگارانه و مناسب را از وي مي‌گيرد. احتمالاً شما نيز به تجربه متوجه اين موضوع شده‌ايد كه توانايي ذهني فرد در شرايط بحراني كاهش پيدا مي‌كند.

اعتياد

يكي از روش‌هاي ناسالمي كه براي فرار از فشار رواني انتخاب مي‌شود اعتياد است. اختلالات سازگاري مي‌توانند زنگ خطري براي ابتلاي فرد به اعتياد باشند. استفاده از مخدرها با هدف كاهش فشار رواني و به دست آوردن آرامش يا براي بالا بردن توانايي تمركز و فعاليت براي حل مسئله اتفاق مي‌افتد.

بروز رفتارهاي خطرناك

همان‌طور كه گفته شد يكي از انواع اختلالات سازگاري بروز آن‌ها همراه با مشكلات رفتاري يا اختلالات سلوك است. انجام اين رفتارها مي‌تواند مشكلات بيشتري ازجمله به خطر افتادن سلامت جسم و روان و يا ايجاد درگيري‌هاي قانوني را براي فرد به همراه داشته باشد.

پيشگيري از بروز اختلالات سازگاري

با توجه به پيامدهايي كه اختلالات سازگاري مي‌تواند به همراه داشته باشد بهتر است در شرايطي كه با مشكل يا استرس مواجه مي‌شويد اقداماتي را براي جلوگيري از ابتلا به اين مشكلات انجام دهيد. ازجمله اقداماتي كه مي‌تواند براي پيشگيري از ابتلا به اين اختلال مفيد باشد مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

آرامش خود را حفظ كنيد

اولين موضوعي كه بايد به آن توجه داشته باشيد اين است كه سعي كنيد در شرايط بحراني آرامش خود را حفظ كنيد. راهكارهايي نظير تنفس عميق يا مراقبه و ريلكسيشن مي‌تواند به شما در اين زمينه كمك كند. به ميزاني كه خود را از شرايط تنش‌هاي هيجاني دور نگه داريد خواهيد توانست از اختلالات سازگاري پيشگيري كنيد.

كمك بگيريد

حمايت‌هاي اجتماعي و احساس تعلق‌خاطر ازجمله بهترين عوامل محافظتي در برابر شرايط اضطراب‌آلود هستند. سعي كنيد هنگامي‌كه در شرايط روحي نامناسبي قرار داريد با دوستانتان صحبت كرده و از آن‌ها كمك بخواهيد. شنيدن صحبت‌هاي شما حتي بدون اينكه توانايي هم‌فكري داشته باشند مي‌تواند تا حدودي احساس آرامش را در شما ايجاد نمايد.

منطقي فكر كنيد

سعي كنيد در يك موقعيت مناسب به شرايطي كه برايتان پيش‌آمده و كارهايي كه مي‌توانيد براي خروج از بحران انجام دهيد فكر كنيد. سعي كنيد به هردوي اين سؤالات پاسخ دهيد. نخست اينكه چه‌ كاري مي‌توانيد براي حل مشكل پيش‌آمده انجام دهيد و در ثاني چگونه مي‌توانيد در اين شرايط به خودتان كمك كنيد؟ سعي كنيد به هردوي اين سؤالات از زواياي مختلف بينديشيد و سود و زيان هر راهكاري را در نظر بگيريد.

سبك زندگي خود را تغيير دهيد

حداقل در زمان‌هايي كه دچار اضطراب مي‌شويد الگوي منظمي را براي خواب، خوراك و تغذيه رعايت كنيد. بدن شما در اين شرايط نياز به انرژي كافي براي مقاومت در برابر مشكلات پيش‌آمده دارد و طبيعتاً داشتن يك سبك زندگي به شما در اين مبارزه بيشتر كمك خواهد كرد.

درمان اختلالات سازگاري

اگرچه پيشگيري از بروز اختلالات سازگاري ازجمله مسائلي است كه به‌تنهايي از پس آن بر خواهيد آمد اما درصورتي‌كه دچار اختلال سازگاري شده‌ايد بهتر است براي درمان از يك روانشناس كمك بگيريد. شما به‌تنهايي قادر به درمان اين اختلال نخواهيد بود و با توجه به تأثيري كه اين شرايط در كاهش توانايي فعاليت شما داشته و همين‌طور پيامدهايي كه اين اختلال مي‌تواند به همراه داشته باشد بهتر است نسبت به درمان اين شرايط جدي‌تر باشيد. ازجمله روش‌هايي كه براي درمان اختلالات سازگاري وجود دارد مي‌توان به موارد زير اشاره كرد. براي آشنايي بيشتر با روش هاي درمان استرس كليك كنيد.

درمان‌هاي هيجاني

كنترل اضطراب و نگراني‌هايي كه فرد در شرايط مواجهه با مشكلات تجربه مي‌كند گاهي مي‌تواند سخت يا حتي غيرممكن باشد. نگراني‌هاي هيجاني علاوه بر مشكلاتي كه براي شما ايجاد مي‌كنند توانايي فكر كردن و رفتار مناسب در محيط را نيز از شما مي‌گيرند. به همين خاطر يكي از اقداماتي كه روانشناسان مي‌بايست انجام دهند اين است كه راه‌هاي كنترل هيجاني و مديريت احساسات را به فرد آموزش دهند.

درمان‌هاي شناختي

طرز فكر و باورهاي هر فرد عامل بسيار تأثيرگذاري در مديريت مشكلاتي است كه در زندگي وي ايجاد مي‌شوند. يكي از خطاهاي فكري در بيماران درگير با اختلالات سازگاري فاجعه‌انگاري آن‌ها از مسائل است. اين افراد با ساده‌ترين مشكلات نيز درست مانند يك فاجعه برخورد مي‌كنند و به همين خاطر توانايي مبارزه با آن را از دست مي‌دهند. در طي جلسات درماني درمانگر سعي خواهد كرد تا به فرد در شناسايي افكار اشتباه و تغيير آن‌ها كمك كند.

آموزش مهارت‌ها

مديريت بحران، حل مسئله و تصميم‌گيري يا حتي نوع مطرح كردن درخواست كمك از ديگران ازجمله مسائلي است كه بعضي افراد نياز دارند آموزش ببينند. اگر درمانگر در طي جلسات مشاوره احساس كند فرد در اين زمينه‌ها ضعيف است زمان‌هايي را به آموزش اين مسائل اختصاص خواهد داد.

خانواده‌درماني

گاهي اوقات مشكلات پيش‌آمده تمامي اعضاي خانواده را درگير خواهد كرد. در اين شرايط درمانگران مي‌توانند با برگزاري جلسات گروهي به‌تمامي اعضاي خانواده در بهبود شرايط كمك كنند. اما در برخي مواقع نيز خانواده مي‌بايست راهكارهايي را براي ارتباط با فردي كه دچار اختلال سازگاري شده آموزش ببينند. معمولاً در بعضي از خانواده‌ها اين مشكل پيش مي‌آيد كه آن‌ها در مقابل مشكلات روحي ساير اعضا واكنش‌هاي منفي نشان مي‌دهند. براي مثال او را به دليل احساساتش مورد تمسخر قرار مي‌دهند يا از وي مي‌خواهند خود را از اين حالات رها كند. در طي جلسات مشاوره درمانگران تلاش خواهند كرد تا از طريق آموزش رفتار مناسب به اعضاي خانواده آرامش بيشتري را در فضاي خانه ايجاد نمايند.

استفاده از داروها

هيچ داروي قطعي براي درمان يا پيشگيري از بروز اختلالات سازگاري وجود ندارد. بااين‌حال درصورتي‌كه درمانگر احساس كند شدت بيماري به ميزاني است كه توانايي كنترل امور از دست فرد خارج شده مي‌تواند در كنار روان‌درماني از داروهاي ضدافسردگي يا اضطراب نيز براي وي استفاده كند. براي آشنايي با داروهاي ضد اضطراب كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اضطراب و استرس مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سؤالات متداول

اختلالات سازگاري چيست؟

اين اختلالات پاسخ‌هاي رفتاري يا هيجاني نامناسبي هستند كه فرد در هنگام مواجهه با يك بحران از خود نشان مي‌دهد.

آيا دارويي براي درمان اختلالات سازگاري وجود دارد؟

خير؛ دارويي براي درمان اختلالات سازگاري وجود ندارد اما اگر درمانگر احساس كند اضطراب يا افسردگي فرد به ميزاني است كه توانايي كنترل آن را ندارد احتمال دارد در كنار روان‌درماني از برخي داروها نيز استفاده كند.

براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد

آخرين تحقيقات علمي روانشناسي

ورود به صفحه

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: اختلالات سازگاري